Bugün tam, Türkiye’deki tarımın genel bir özetini yazayım diyordum ki, sahadan baharatlara yapılan hilelerle ilgili bilgiler geldi.
Türkiye’de hemen hemen herkesin severek tükettiği, sofraların vazgeçilmez çeşni maddesi olan baharatlar, et ve tavuktan-pilava kadar birçok yemekte kullanılıyor. Özellikle acı kırmızıbiber tozu, acı sevenler tarafından bütün yemeklerin içerisine katılıyor.
Aşağıda yazılan hileleri bütün baharat şirketleri yapmıyorlar elbette. Benim “gıda hilebazları” sözüm sadece bunu yapanlarla sınırlı. Dürüst çalışan firmalar, hilenin bolca yapıldığı bu ortamda ayakta durabiliyorlarsa, takdiri hak ediyorlar. Eskiden beri, dökme baharatlar arasına kurutulmuş ot ve sap karıştırılması gibi bazı hileleri zaten biliyorduk. Sahadan gelen bilgiler yapılan hilelerin sadece bununla sınırlı kalmadığı yönünde. Bunları duyunca bir baharat sever olarak gerçekten şoke oldum.
Meğerse karıştırılanlar sadece ot ve saman değilmiş. Örneğin baharatlara aflatoksin adıyla bilinen küf toksinlerini gizlemek için bentonit olarak ifade edilen bir tür kil maddesi katıyorlar. Aflatoksinler kanserler başta olmak üzere, DNA’da kalıcı değişiklikler, bebeklerde biçim bozuklukları, noksan gelişme ile kalıcı karaciğer hasarları yapıyorlar. Bu toksin bağlayıcı katkı maddesini, özellikle de pul biber üretiminde kullanıyorlar.
Yine baharat üretiminde doğal yeşil görünümü sağlamak için yeşil renkli tuğla tozu, sarı renk için sentetik demir oksit kullanıyorlar. Keza bu renk maddelerini kırmızıbiber üretiminde de kullanıyorlar. Kırmızıbiberde kullanılan tuğla tozu pek tabii ki kırmızı renkli.
Kimyon ve karabibere kepek maddesi olarak ifade edilen bonkalit katarak, ürün maliyetlerini düşürüyorlar. Sahadan bir örnek ile yazıya devam edeyim. Bir firma bir zincir markete tatlı kırmızı toz biber, acı kırmızı toz biber, toz tarçın ve kimyon gönderiyor. Zincir market de limitlerin üzerinde aflatoksin ve yine kanserojen bir toksin olan okratoksin içerdiği için bu baharatları firmaya geri yolluyor.
Geri gelen iadeleri imha etmesi gereken firma, söz konusu baharatların içerisine bentonit katıyor. Bentonitli baharatları ayni zincir markete sanki yeni ürünmüş gibi tekrardan gönderiyor. Kil toksinleri bağladığı için yapılan analizde bu toksinler çıkmıyor. Market de ürünü temiz diye satın alıyor. Tüketici de bu durumu bilmeden afiyetle yiyor.
Sonuçta tüketici olarak profesyonel alıcı olmalıyız. Olamazsak ucuz etin yahnisinin yavan olduğu gibi, baharatın da tadı bir garip olur, üstelik bir de hastalandırır.
Bizden uyarması…
