Bütün dünyayı etkisi altına alan Coronavirüs(Covid-19)salgını ile birlikte bir çok insan hijyen kurallarını tekrar hatırladı. Dünya’da farklı farklı yeni uygulamaları ve önlemleri bundan sonra daha sık göreceğiz.Yaşadığımız bu süreç bizlere,el hijyeninin ne kadar önemli olduğunu,fakat tek başına yeterli olmadığını da gösterdi.Sağlığımızı tehdit edecek mikroorganizmaların,eller dışında eşyalar ile de taşınabileceği gerçeği,gıda ve sağlık sektörü başta olmak üzere tüm sektörlerde,tam hijyenin gerekliliğini göstermiş oldu.
Pandemi günlerinde gıda hijyeni nasıl sağlanmalı?
Virüs salgınıyla tıbbi mücadele sürerken günlük yaşamın birçok noktasında da bulaş riskini önleme amaçlı tedbirler hayatımıza girdi. Sosyal mesafe ve minimum temas uyarılarına toplum olarak uyulduğu gözlenirken bulaş riskinin arttığı kimi ortam ve durumlar için de dikkatli davranmak gerekiyor. Bu durumların başında da market, pazar alışverişleri ve satın alınan gıdalar geliyor. Satılan gıdalar normal şartlarda enfeksiyonun bulaş kaynağı olmaz ancak enfekte olan kişinin gıdalara teması ya da konuşma, öksürme, hapşırma yoluyla virüs içeren partiküllerin gıdaların üzerine yerleşmesinin bulaş açısından risk faktörü oluşturabilir.
Mümkün olduğunca tüm gıdaları paketli almaya özen göstermeli, mümkün olmadığı durumlarda ise kullanılacağı miktar kadar sebze, tüm yaprakları ile ayıklanarak yıkanmalı ve son durulama suyuna bir kapak beyaz sirke eklenerek mikroorganizmaların uzaklaştırılması sağlanmalıdır. Özellikle tüylü meyve ve sebzeler daha uzun süre suda bekletilmelidir. Buzdolabında saklanacaksa açıkta değil, buzdolabı poşetlerinde diğer gıdalardan ayrı rafta olacak şekilde muhafaza edilmelidir.
Pandemi döneminde et ve süt ürünleri tüketimi de dikkat edilmesi gereken hususlar arasındadır. Et ürünleri alırken kasabın el hijyenine dikkat etmesi, eldiven ve maske takması gereklidir.Bulaş riskini en aza indirgemek için en uygun yöntem paketli et ve et ürünlerinin alınmasıdır. Etler, uygun ve mümkün olduğunca soğukta muhafaza edilmeli ve yüksek sıcaklıklarda pişirilmeli, az pişmiş ya da çiğ etlerin tüketiminden uzak durulmalıdır. Paketli gıdaların tüketiminde vakumlu olanları tercih etmeye özen göstermeli ve buzdolabında hava almayacak şekilde muhafaza edilmelidir. Sokakta ve açıkta satılan sütler asla tercih edilmemelidir, bunun yerine paketli, pastörize/UHT sütlerin tüketilmesi gereklidir.
Kişisel hijyen nedir ve nasıl sağlanır?
Kişisel hijyen, bireyin kendi sağlığını devam ettirmesi için yaptığı öz bakım uygulamalarını içerir. Bireyin kendi vücudunu ve giyeceklerini temiz tutması ve temizlemesi kişisel hijyenin amacıdır.
Gıda sektöründe gıda hazırlama, işleme, saklama ve servis sırasında kişisel temizlik ve hijyen kuralları önemli bir yer tutmaktadır. Besinlerin hastalık etmeni mikroorganizmalar ile kirlenmesi ancak kişisel temizlik ve hijyen kurallarına uyulması sonucu önlenebilir. Yapılması gereken temizlik uygulamaları el yıkama,el dezenfeksiyonu,vücut temizliği,saç temizliği ve bakımıdır.Bunlardan en önemlisi gün içerisinde en çok temasta bulunduğumuz ellerimizin temizliği ve dezenfeksiyonudur.
Eller nasıl yıkanır?
Eller önce akan su altında ıslatılır,sonra antibakteriyel sıvı sabunla sabunlanır.Ellerin bütün yüzeyleri en 30 saniye boyunca ovalanır.Burada özellikle el sırtı,el ayası gibi sıklıkla unutulan el bölgelerinin iyice ovalanmasına özellikle dikkat edilmelidir.Daha sonra eller akan su altında bol su ile iyice durulanmalıdır.Eller iyice durulandıktan sonra mutlaka kağıt havlu-kağıt peçete gibi tek kullanımlık kurulama araçları ile kurulanmalıdır.Elleri tek kullanımlık kağıt havlu ile kurulama uygulaması ellerdeki mikroorganizma sayısını azaltmaktadır.
Hijyenik el dezenfeksiyonu
Hijyenik el dezenfeksiyonunun amacı ellerdeki bulaşık kontaminant bakterilerin en etkili ve hızlı bir şekilde ortadan kaldırılmasıdır.Burada antiseptik özelliklere sahip dezenfektan kullanılması gerekir.Önerilen miktarda(3-5ml)el antiseptiği her iki ele alınır ve kuruyana kadar ovulur.Bu işlem yüksek riskli bölgelerde bir bölümden farklı bir bölüme geçişte tekrarlanır.
Son günlerde merak edilen ve en çok sorulan sorulardan birisi de el dezenfektanının içeriği nasıl olmalıdır sorusudur.Çeşitli çalışmalarda % 60-80 lik alkol içeren solüsyonların eldeki bakterileri öldürmek ve inhibe etmek konusunda son derece etkili olduğu kanıtlanmıştır.Günümüzde etil alkol veya etanol,izopropil alkol veya izopropanol bu amaçla tercih edilir.Bütanol,aromatik alkoller ve benzil alkol,alkollü el dezenfektanlarında sinerjik etki elde etmek için ek olarak kullanılır.
