Yükselen pazar Azerbaycan

Son altı yıldır her Mayıs ayında Azerbaycan’ı ziyaret ediyorum. Bu ziyaretim ticari olduğu kadar bir anlamda kültürel seyahate dönüşüyor. Azerbaycanlı kardeşlerimizin bize karşı sevgi ve saygısını gördükçe, “İki devlet, tek millet” veciz sözünün ne kadar doğru olduğunu yaşayarak görme imkanı buluyorum.

Bu yıl 16-19 Mayıs tarihleri arasında Azerbaycan Gıda Fuarı dolayısı ile Bakü’ye dört günlük seyahatim oldu. Fuarın açılışını Devlet Başkanı İlham Aliyev yaptı. Pek çok ülkeden standlı katılım ve ziyaretçilerin olduğu fuar her yıl büyüyor. Tarım ve gıda fuarının bir arada düzenlendiği organizasyonda Azerbaycan ekonomisinin büyümesini de gözlemliyorum. Modern üretim teknolojilerini kullanan Azerbaycan girişimcileri düşük gümrük vergileri dolayısı ile özellikle eski Sovyetler Birliğinden ayrılan devletlere ciddi ihracat ve ithalat yapıyorlar. Türk mallarına karşı istekli olmalarına rağmen neredeyse yüzde yüz fazla gümrük vergisi dolayısı ile hem Türk hem Azerbaycanlı firmalar zorluk yaşıyorlar. Her iki tarafın işadamları Türkiye ile Azerbaycan arasındaki bu yüksek vergilendirme sisteminin makul seviyeye çekilmesini talep ediyorlar. Kaliteli Türk malı ve teknolojilerinin kardeş ülke Azerbaycan’a girmesi konusunda gecikilmesi durumunda, Azerbaycan piyasasının başka ülke ürünleri tarafından ele geçirilme durumu söz konusudur.

Ekonomi Bakanlığı’mızın verilerine göre, Türk işadamlarının Azerbaycan’daki yatırımları toplamı 9 milyar doları bulmuştur. Azerbaycan’da 25 bini aşkın kişiye iş imkanı sunan 2600’den fazla Türk sermayeli şirketin yatırımları ağırlıklı olarak telekomünikasyon, bankacılık-sigorta, ulaştırma, gıda, tekstil, eğitim, mobilya ve inşaat malzemeleri sektörlerinde olduğu belirtilmektedir. Türk müteahhitlik firmaları Azerbaycan’da şimdiye kadar toplam 11 milyar dolar değerinde 347 proje üstlenerek iki kardeş ülke olduğumuzu ispatlamışlardır. Özellikle havaalanı, stadyum ve pek çok önemli inşaat projesini hayata geçiren Türk şirketleri Azerbaycan’da rüştünü ispatlamıştır.

Türkiye’de 2016 Ocak ayı itibarıyla Azerbaycan sermayesine sahip 1771 şirket faaliyet gösterdiğini Bakanlık açıklamalarından öğreniyoruz. Azerbaycan’ın ülkemizdeki yatırımları 4 milyar doları aşması ülkemize verdikleri önemi göstermektedir. Türkiye’de öğrenim gören Azerbaycanlı Türk öğrenci sayısı 12 bine ulaşmıştır. Türkiye’ye gelen Azerbaycanlı ziyaretçi sayısı 2015 yılında 602 bini bulmuş ve bu sayı her yıl artarak devam etmektedir.

Geçen yıl yapılan devalüasyon nedeniyle Azerbaycan ekonomisindeki ciddi dalgalanmalar bu yıl yerini biraz daha sakinliğe bırakmış görünüyor. Her zaman Türkiye’nin güçlü ve ayakta olmasını isteyen Azerbaycanlı Türk kardeşlerimiz, Türkiye’deki tüm siyasi, ekonomik ve kültürel gelişmeleri en az bizim kadar yakından takip ediyorlar. Bizim sevindiklerimize seviniyorlar, üzüldüklerimize üzülüyorlar.

Hemen her yıl dünya ölçeğinde bir organizasyona ev sahipliği yapan Azerbaycan bu yıl da 12-22 Mayıs tarihleri arasında 4. İslami Dayanışma Oyunlarını düzenledi. Oyunlara katılarak yarışmaları biten Irak, Endonezya ve Filistinli sporcular ile birlikte aynı uçakla İstanbul’a döndük. 5. İslam Dayanışma Oyunları 2021 yılında Türkiye'de gerçekleştirilecek.  Geçen yıl da Formula 1 Yarışlarına ev sahipliği yapan Bakü, önceki yıllarda da Eurovision şarkı yarışmasını düzenleyerek dünya spor ve kültür merkezi olma yolunda ilerliyor.

Azeri değil, Azerbaycanlı

Yıllardır farklı ülkelere seyahatlerim oluyor, ancak, ilk defa Türk Büyükelçiliğini ziyaret programıma aldım. Türkiye’den beş kişilik bir işadamı grubu ile gittiğimiz Bakü Büyükelçiliğinde bizleri Türkiye’ye yakışır bir şekilde karşılayan Ticaret Müşavirimiz Ahmet Atamer ve Basın Müşavirimiz Hamit Karadeniz beyefendilere çok teşekkür ederim. Bizlerin kardeş Azerbaycan’ı daha iyi tanımamıza vesile oldular. Türkiye’nin yurtdışındaki en büyük elçilik binasının Bakü’de bulunduğunu öğrenmiş olduk. İşadamlarımızın Azerbaycan’a yatırımı konusunda Ticaret Müşavirliğiyle görüşmelerinde fayda var diye düşünüyorum.

Azerbaycan aslında bir coğrafi bölgenin adı olduğu için, Azerbaycanlı kardeşlerimiz kendilerine Azeri denmesinden pek hoşlanmıyorlar.  Ya Azerbaycanlı, ya Azerbaycan Türkü ya da sadece Türk denmesini talep etmektedirler. Bu konu iş ve kültürel yazışmalarda da hassasiyet gösterilmesi gereken bir durumdur. Bu yılki seyahatim ile birlikte bu konuya oldukça dikkat etmeye başladım.

Türkiye ve Azerbaycan arasındaki sıkı ekonomik ilişkiler her geçen yıl artmaktadır. Düzenlenen organizasyonlar ve fuarlar ticaretimizi ve kardeşliğimizi daha da arttıracaktır. Dil sorunu da olmadığı için Türk yatırımcılar yurtdışında ilk ticari deneyimlerine Azerbaycan ile başlayabilirler. Türk işadamlarını Azerbaycan’da düzenlenen organizasyonlara katılmaya davet ediyorum. Her ticari ilişki kültürel ve tarihi bağlarımızı güçlendirmemizi sağlayacaktır.